Over welke vorm van cyberpesten gaat het?
Scholen hebben vaker te maken met digitale incidenten. Zo hebben meerdere scholen te maken met zogenaamde Gossip Girl-accounts. Roddels maar ook compromitterende beelden van leerlingen (of leraren) worden online verspreid. Dit kan enorme impact hebben. Het kan gevoelens van onveiligheid oproepen, het leerproces belemmeren, sociale problemen geven of psychisch lijden tot gevolg hebben.
Aan het publiceren en reageren kunnen allerlei motieven ten grondslag liggen. Variërend van pesten en wraak nemen tot gewoon lol trappen. Vaak zijn er helemaal geen aanwijsbare motieven voor het verzenden of doorzenden; het kan ook onnadenkend of reflexmatig gebeuren. De gevolgen zijn er niet minder om.
Een roddel op internet is akelig, pijnlijk en kwetsend. De Gossip Girl-roddelaccounts op TikTok en de razendsnelle verspreiding ervan kunnen als een overweldigende vloedgolf worden ervaren. Des te belangrijker dat:
- privacy-inbreuken en onrechtmatige uitingen zo snel mogelijk offline gaan;
- ook roddels en onwaarheden via TikTok en andere platforms van sociale media verdwijnen;
- dergelijke content niet opnieuw online komt.
Maak zo veel mogelijk melding!
We willen je aansporen om zo veel mogelijk melding te maken van online pestgedrag bij online platformen. Leerlingen kunnen dat zelf doen, maar ook ouders, directies en schoolbesturen. Er is een Europese wet die platformen zoals TikTok, Facebook en Snapchat verplicht om heel kort op de bal te spelen, zeker wanneer het om minderjarigen gaat. Zij zijn wel degelijk verantwoordelijk voor wat er gebeurt op hun kanalen. Ook al gaat het over anonieme accounts en groepen, de onlineplatformen kunnen wel zien wie daarin actief is. Bij Google (eigenaar van YouTube, red.), Meta (moederbedrijf van Facebook en Instagram, red.) en zelfs bij het Chinese TikTok zien we meer en meer actie.
Een melding bij TikTok doe je via volgende stappen:
- Tik rechtsonder op Profiel.
- Tik op het 3-lijnenpictogram rechtsboven.
- Tik op Instellingen en privacy.
- Tik op Een probleem melden en selecteer een onderwerp.
- Volg de stappen in de app om het probleem op te lossen.
Ook al zijn berichten anoniem: als er echte bedreigingen aan bod komen of er sprake is van cyberbelaging, is het wel degelijk strafbaar. Telecomoperatoren en de eigenaars van platformen waarop de berichten staan, zijn dan verplicht om mee te werken met de politie. Dat is ook zo als er persoonsgegevens zoals een naam of telefoonnummer verspreid worden, en uiteraard bij naaktbeelden.
Aanpak van (cyber)pesten
Wie cyberpest doet dat vaker anoniem. De rem om te cyberpesten is kleiner. Het is laagdrempelig. Vaak gebeurt het zonder getuigen. Er speelt een ‘cockpit-effect’ mee: degene die pest ziet de gevolgen van zijn daden niet. Bij cyberpesten is het moeilijker om te nuanceren, zowel voor degene die pest, als degene die gepest wordt. Cyberpesten gebeurt potentieel voor een groot publiek. Het blijft vaak op het internet staan en kan zelfs snel verspreiden (sneeuwbaleffect). Degene dit gecyberpest wordt voelt zich nergens meer veilig en ervaart het pesten als onvoorspelbaar.
Cyberpesten gebeurt meestal buiten de school, buiten de schooluren. Soms zijn er ook leerlingen van andere scholen bij betrokken. Tot hoever reikt het engagement of de verantwoordelijkheid van de school om hierin op te treden? Meestal ligt cyberpesten in het verlengde van wat op school gebeurt. Voor leerlingen die het slachtoffer worden van cyberpesten is de school vaak nog de enige hoop om het pesten te stoppen.
Blijf inzetten op preventie en verbinding
Blijvende aandacht voor preventie en verbinding is belangrijk. In een verbindend schoolklimaat voeren directies en leraren het gesprek met leerlingen over (digitale) omgangsnormen, hoe goed met elkaar om te gaan (en het belang hiervan) en hoe sociale media veiliger kunnen. Alle leden van het schoolteam dienen zich daar bewust van te zijn. Zij geven het goede voorbeeld. Verder kun je omgangsvormen voor sociale media met ouders bespreken, bijvoorbeeld tijdens een ouderavond over sociale media. De pedagogische opdracht is immers een gezamenlijke, ook online.
bron: Katholiek Onderwijs Vlaanderen. (5 oktober 2023). Hoe omgaan met roddelverspreiding via anonieme accounts op sociale media?. PRO.voor de onderwijsprofessional – Katholiek Onderwijs Vlaanderen. https://pro.katholiekonderwijs.vlaanderen/hoe-omgaan-met-roddelverspreiding-via-anonieme-accounts-op-sociale-media